Wierni do ostatka przysiędze składanej na krzyż harcerski część 2

Zapraszam do drugiej części artykułu na temat bohaterskich Harcerzy – mieszkańców Rybnika. Oczywiście autorem tekstu jest Pan Jerzy Klistała. Pierwszą część można przeczytać tutaj.

Rodzina  Kożdoniów,
Przy głównej ulicy w Chwałowicach, ustawiony jest pomnik poświecony pamięci mieszkańców, którzy polegli w walce o polskość z okupantem hitlerowskim. Wśród nazwisk wyrytych na pomniku, niemal połowa należy do rodzin: Kożdoniów, Tkoczów, Pukowców – rodzin silnie związanych z harcerstwem, i przez to szczególnie okaleczonych w walce z najeźdźcą. Rodzeństwo Kożdoniów uczyło się od najmłodszych lat patriotyzmu, miłości do Ojczyzny, a najlepszy przykład dawali im najbliżsi – matka i ojciec.

Kożdoń Paweł (ojciec),
Urodzony 30.06.1890 r. w Karwinie. Pracował w kop. „Chwałowice” w Chwałowicach, był wiceprzewodniczącym rady zakładowej w kopalni. Działacz społeczny, współzałożyciel i członek Towarzystwa Śpiewaczego „Seraf” w Rybniku, organizator Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Chwałowicach oraz Towarzystwa Czytelni Ludowych. Członek POW Górnego Śląska, uczestnik trzech powstań śląskich, działacz plebiscytowy. Przed drugą wojną był zastępcą naczelnika gminy w Chwałowicach. Aresztowany 10.09.1939 r., skierowany został do KL Rawensbrück i tam zginął 12.06.1942 r.

Urodzona 22.12.1891 r. w Pielgrzymowicach pow. rybnicki. Matka wielodzietnej rodziny: Franciszka, Józefa, Janiny, Tadeusza, Władysława, Pawła, Jana, Jerzego – także więzionych w obozach koncentracyjnych, działaczka ZHP, Towarzystwa Polek, Towarzystwa Śpiewaczego „Seraf”. Od jesieni 1939 r. rodzice i starsi synowie należeli do Siła Zwycięstwu Polski (SZP) – Związek Walki Zbrojnej (ZWZ)/Armia Krajowa (AK). W ich domu prowadzono nasłuch radiowy, kolportowano prasę.
Aresztowana za sprzyjanie ruchowi oporu 25.06.1943 r., przekazana została wpierw do więzienia śledczego (Ersatzpolizeigefängnis) w Mysłowicach, a stamtąd przetransportowana 20.07.1943 r. do KL Auschwitz-Birkenau i zarejestrowana jako numer obozowy 50195. Zmarła 29.01.1944 r. w obozie kobiecym Birkenau na tyfus.

Urodzony 26.09.1915 r. w Chwałowicach k.Rybnika. Po ukończeniu szkoły powszechnej, był uczniem rybnickiego gimnazjum. Harcerz IX Drużyny Harcerzy mi. Tadeusza Kościuszki w Chwałowicach. Przez krótko okres czasu studiował we Lwowie. W czerwcu 1939 r. powołany został do służby wojskowej. Uczestniczył w kampanii wrześniowej 1939 r. W czasie okupacji hitlerowskiej działał w ruchu oporu w „Szarych Szeregach”, był żołnierzem organizacji konspiracyjnej ZWZ/AK. Aresztowany 25.06.1943 r., przebywał wpierw w więzieniu śledczym w Mysłowicach, a następnie przekazany został 6.09.1943 r. do KL Auschwitz gdzie zarejestrowano go jako więźnia nr 146601. Transportem zbiorowym wywieziony do KL Buchenwald gdzie zarejestrowano go jako więźnia nr 30076. Przeżył w obozie do jego wyzwolenia w dniu 11.04.1945 r. przez wojska amerykańskie i wrócił do kraju. Pracował w resorcie górnictwa na stanowisku z-cy dyrektora do spraw inwestycyjnych kopalni „Moszczenica” i „Jastrzębie” – do czasu przejścia na emeryturę. Członek i działacz Związku Kombatantów RP w Rybniku.

Kożdoń Józef,
Urodzony 12.03.1917 r. w Chwałowicach k.Rybnika. Harcerz IX Drużyny Harcerzy mi. Tadeusza Kościuszki w Chwałowicach. Ukończył rybnickie gimnazjum, wstąpił ochotniczo do wojska polskiego. Uczestniczył w kampanii wrześniowej 1939 r. Od początku okupacji działał w ruchu oporu w „Szarych Szeregach”, w ZWZ/AK. Aresztowany 5.05.1940 r. i przetransportowany do KL Dachau, skąd 26.06.1940 r. został przekazany do KL Mauthausen-Gusen i tam zarejestrowano go jako więźnia nr 43706 i 5303. Przeżył w obozie do jego wyzwolenia w dniu 5.05.1945 r. Po powrocie do domu podjął pracę jako sztygar w kopalni w Mysłowicach. Zmarł w latach 70-tych, spoczywa na mysłowickim cmentarzu.

Urodzona 4.02.1919 r. w Chwałowicach k.Rybnika, harcerka. Ukończyła gimnazjum Sióstr Urszulanek w Rybniku. Od początku okupacji hitlerowskiej zaangażowana w ruchu oporu – działała w „Szarych Szeregach”. Aresztowana 25.06.l943 r., wpierw była więziona w więzieniu śledczym (Ersatzpolizeigefängnis) w Mysłowicach a stamtąd przekazana 6.09.1943 r. do KL Auschwitz-Birkenau gdzie zarejestrowana była jako więźniarka nr 548417. 8.09.1944 r. została przetransportowana do KL Rawensbrück gdzie doczekała się wyzwolenia przez wojska amerykańskie. Zmarła w latach 70-tych, spoczywa na cmentarzu w Chwałowicach.

Kożdoń Tadeusz,

Urodzony 24.10.1920 r. w Chwałowicach. Harcerz, członek IX Drużyny ZHP im. Tadeusza Kościuszki w Chwałowicach. Ukończył Szkolę Handlową w Rybniku. Wstąpił do Wojska Polskiego. Uczestniczył w kampanii wrześniowej 1939 r. Był komendantem tajnego szczepu ZHP w Chwałowicach w 1939 r. i członkiem „Szarych Szeregów”. Po wyzwoleniu pracował w Komendzie Wojewódzkiej Milicji w Zielonej Górze (w administracji-finansach) w stopniu podpułkownika.Kożdoń Władysław,
Urodzony 1.09.1922 r. w Chwałowicach k.Rybnika. Harcerz IX Drużyny Harcerzy im, Tadeusza Kościuszki w Chwałowicach. Z nastaniem okupacji członek „Szarych Szeregów” i tajnej drużyny harcerskiej w Chwałowicach gdzie był drużynowym. Aresztowany 10.09.1939 r., wywieziony do KL Buchenwald, 11.04.1945 r. został wyzwolony przez wojska amerykańskie. W 1946 r. zdał maturę w rybnickim gimnazjum. Zamieszkał we Wrocławiu. Po ukończeniu studiów na politechnice wrocławskiej, zatrudniony został jako inżynier w biurze projektów we Wrocławiu.

Kożdoń Paweł (syn)

Urodzony 11.07.1924 r. w Chwałowicach k.Rybnika. Harcerz IX Drużyny Harcerzy im. Tadeusza Kościuszki w Chwałowicach. Z nastaniem okupacji hitlerowskiej działał aktywnie w ruchu oporu w „Szarych Szeregach”, był żołnierzem organizacji konspiracyjnej ZWZ/AK. Aresztowany 25.06.1943 r. Po śledztwie, 23.07.1943 r. przekazany na pobyt w KL Auschwitz gdzie został zarejestrowany jako więzień nr 130970. Zbiegł z obozu 31.08.1944 r. i podjął ponownie walkę z okupantem w oddziale partyzanckim AK. Zginał 12.12.1944 r. w czasie akcji partyzanckiej w Chwałowicach. Pochowany na chwałowickim cmentarzu.Kożdoń Jan,
Urodzony 19.10.1927 r. w Chwałowicach k.Rybnika. Harcerz IX Drużyny Harcerzy mi. Tadeusza Kościuszki w Chwałowicach. Z nastaniem okupacji hitlerowskiej członek Szarych Szeregów. Aresztowany 25.06.1943 r. wpierw przewieziony do więzienia śledczego (Ersatzpolizeigefängnis) w Mysłowicach, a następnie przekazywany do obozu KL Auschwitz gdzie zarejestrowany został jako więzień nr 132125. Potem przekazany był do KL Buchenwald gdzie doczekał się wyzwolenia w dniu 11.04.1945 r. Po powrocie do domu, podjął działalność w harcerstwie – był drużynowym IX Drużyny w Chwałowicach. Inżynier górnik, sztygar w kopalni „Chwałowice”. Porucznik WP,  członek Związku Kombatantów RP.