Ksiądz Franciszek Blachnicki

Więzień więzienia w Raciborzu, Rawiczu, Börgermooru, Zwickau, Lengenfeld, KL Auschwitz nr 1201, KL Flossenbürg. Urodzony 24.03.1921 r. w Rybniku w wielodzietnej rodzinie Józefa i Marii z d. Müller. Ojciec był pielęgniarzem. Do szkoły podstawowej uczęszczał w Orzeszu, a zamieszkawszy z rodzicami w Tarnowskich Górach, tam uczęszczał do gimnazjum, zdając maturę w 1938 r. Chciał pracować w dyplomacji i dlatego we wrześniu rozpoczął służbę wojskową w Dywizyjnym Kursie Podchorążych Rezerwy w Katowicach. Niestety, plany te pokrzyżował wybuch drugiej wojny światowej – brał udział w kampanii wrześniowej 1939 r. w stopniu plutonowego – podchorążego.

Po kapitulacji polskich sił zbrojnych dostał się do niewoli, z której zbiegł i wrócił do Tarnowskich Gór, gdzie rozpoczął działalność konspiracyjną. W marcu 1940 roku musiał uciekać przed Gestapo, jednak i tak aresztowano go w Zawichoście. Po długim okresie uciążliwych przesłuchań – przez kilka tygodni w miejscowości zatrzymania, przesłany został do KL Auschwitz i tam 25. 06. 1940 r. zarejestrowany w obozowej ewidencji jako więzień nr 1201. Zatrudniony był przez dziewięć miesięcy w karnej kompanii – przebywał w bloku 13. Dnia 20.02.1941 r. został osadzony w bunkrze bloku 11 i tam przebywał do 17.03.1941 r.

19.09.1941 r. przeniesiono go z KL Auschwitz do więzienia śledczego w Zabrzu, a stamtąd do więzienia Gestapo w Katowicach. W marcu 1942 r. „za działalność konspiracyjną przeciw hitlerowskiej Rzeszy” został skazany na karę śmierci przez ścięcie gilotyną. Na wykonanie wyroku oczekiwał niemal 5 miesięcy, lecz dzięki intensywnym staraniom rodziny, karę śmierci zamieniono mu na 10 lat więzienia. Jak podają źródła kościelne – to w czasie pobytu na oddziale skazańców w Katowickim więzieniu, dokonało się w Franciszku Blachnickim jego przeorientowanie psychiczne, nasilona wiara w Chrystusa oraz decyzja poświecenia swojego życia służbie Bogu. Przenoszony do różnych więzień: Racibórz, Rawicz, Börgermoor, Zwickau i Lengenfeld w 1944 r. dostał się do KL Flossenbürg (Schwarzwald – Bawaria). Mimo ciężkich warunków panujących w więzieniach i obozach w których przebywał, przeżył i 17. 04.1945 r. doczekał się wyzwolenia przez wojska amerykańskie. Po powrocie 20.07.1945 r. z tułaczek więzienno – obozowych do Tarnowskich Gór, już 6 sierpnia tegoż roku spełniając podjęte duchowe zobowiązania, wstąpił do Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie – studiował na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, uzyskując magisterium z teologii, natomiast 25.06.1950 r. otrzymał święcenia kapłańskie. Pracował jako duszpasterz – wikariusz w kilku parafiach diecezji katowickiej: w Tychach, Łaziskach Górnych, Rydułtowach, Cieszynie i Bieruniu Starym, wypracowując system dziecięcych rekolekcji zamkniętych tzw. Oaza Dzieci Bożych, założył ruch oazowy Światło – Życie, Krucjatę Wyzwolenia Człowieka i Chrześcijańskiej Służby Wyzwolenia Narodów. W latach 1954 – 1956 r., w okresie wysiedlenia biskupów śląskich, uczestniczył w pracach tajnej Kurii w Katowicach. W październiku 1956 roku uczestniczył w organizowaniu powrotu biskupów do diecezji, rozpoczynając jednocześnie pracę w Referacie Duszpasterskim Kurii diecezjalnej w Katowicach i w redakcji tygodnika  „Gość Niedzielny”, prowadził także Ośrodek Katechetyczny, zaś od 1957 r. prowadził działalność pod nazwą „Krucjata Wstrzemięźliwości” – mającej charakter ruchu odnowy religijno – moralnej, opartego na duchowości o. Maksymiliana Kolbego. Krucjata wydawała swój dwutygodnik pt. „Niepokalana zwycięża”. Tak jawna i wszechstronna działalność ks. Franciszka Blachnickiego, zbyt negatywnie oceniana przez ówczesne władze polityczne, spowodowała, że 29.08.1960 r. władze te zlikwidowały Centralę Krucjaty a jej założyciela aresztowano w 1961 r. Po czterech miesiącach aresztu w katowickim więzieniu, osądzony, otrzymał wyrok 13 miesięcy więzienia w zawieszeniu na 3 lata. Po zwolnieniu z więzienia, w październiku 1961 r. rozpoczął studia na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W 1963 r. podjął się prowadzenia rekolekcji oazowych metodą 15 – dniowych rekolekcji przeżyciowych – dobierając je stopniowo do różnych grup młodzieży, dorosłych i całych rodzin. W latach 1964 – 1972 pracował na KUL – u w charakterze asystenta i adiunkta – współorganizował Instytut Teologii Pastoralnej, wypracował koncepcję i podwaliny metodologiczne pod katechetykę fundamentalną i teologię pastoralną ogólną. W latach 1964 – 1980 rozwijał też ożywioną działalność w dziedzinie posoborowej odnowy liturgii w Polsce. Założył,, Lubelski Zespół Liturgistów”. Przez 10 lat był redaktorem „Biuletynu Odnowy Liturgii”. Od roku 1967 był Krajowym Duszpasterzem Służby Liturgicznej. Praca zapoczątkowana w oazie rekolekcyjnej, była kontynuowana w małej grupie w parafii. W ten sposób oazy rozwinęły się w ruch, zwany obecnie Ruchem Światło – Życie. Celem Ruchu (dotyczącym osób w każdym wieku), było i jest wychowanie świadomych chrześcijan i wypełnienie soborowej wizji Kościoła. Ruch ten rozwijał się nie tylko w Polsce, ale przeniósł się także za granicę – na Słowację, do Czech, nawet do Boliwii. W 1980 r. znowu pracował naukowo na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w Lublinie. W okresie 1980 – 1981, gdy powstała Solidarność, powołał do istnienia Niezależną Chrześcijańską Służbę Społeczną, mającą upowszechniać ideę „Prawda – Krzyż – Wyzwolenie”, tzn. działać w duchu chrześcijańskiej nauki społecznej i ruchu wyzwolenia bez przemocy. Wyjechał do Rzymu 10.12.1981 r., i tam zastał go stan wojenny. W roku 1982 osiadł w ośrodku polskim Marianum w Carlsbergu w RFN, gdzie rozpoczął organizowanie Międzynarodowego Centrum Ewangelizacji Światło – Życie. Prowadził w nim pracę duszpasterską wśród polskich emigrantów, wydawał biuletyn „Prawda – Krzyż – Wyzwolenie”, zaś w czerwcu 1982 roku założył „Chrześcijańską Służbę Wyzwolenia Narodów” – stowarzyszenie skupiające Polaków i przedstawicieli innych narodów Europy Środkowo – Wschodniej wokół idei suwerenności wewnętrznej i jedności narodów w walce o wyzwolenie. Tę działalność społeczno – wyzwoleńczą prowadził z pobudek religijnych, inspirowany nauką Jana Pawła II, wierny zasadzie „światło – życie”. Jeszcze w Polsce, a potem także zagranicą nawiązywał kontakty ekumeniczne z różnymi ruchami odnowy. Zmarł nagle 27.02.1987 r. w Carlsbergu w Niemczech. Odznaczony: pośmiertnie Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta (17.02.1994 r.), Krzyżem Oświęcimskim (5.05.1995 r.).

Dnia 9.12.1996 r. rozpoczął się proces beatyfikacji Sługi Bożego ks. Franciszka Blachnickiego, 1.04.2000 r. jego szczątki zostały przeniesione do Krościenka i złożone w kościele pw. Dobrego Pasterza w jego dolnej kaplicy.

Bibliografia: I. Pająk Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz, Katowice 1998, s. 33; L. Musiolik Rybniczanie słownik biograficzny, Rybnik 2000, s. 21, Dokumentacja APMA – B: numerowe wykazów transportów przybyłych do KL Auschwitz, zbiór obozowych fotografii więźniów, księga bunkra, „Transportettel”, Ankieta wypełniona osobiście w 1971 r. oraz fragment relacji A. Gołki – byłego więźnia KL Auschwitz nr ob. 1209.

Jerzy Klistała